Cynhaliwyd ymchwiliad i archwilio’r pwnc o blant sy’n gwrthod mynd i’r ysgol. Mae’r ymchwiliad yn edrych ar; sbardunau sy’n golygu bod plant yn gwrthod mynd i’r ysgol, anghenion a lleisiau’r plant hyn ar ffurf dyfyniadau, fideos a lluniau. Mae llawer o’r ymchwil yn awgrymu bod gwrthod mynd i’r ysgol yn fater cymhleth sy’n gofyn am ymchwiliad trylwyr i ganfod y materion y mae’r plentyn yn eu hwynebu ac yna rhoi cefnogaeth i fodloni anghenion y plentyn hwnnw.
Mae adroddiad llawn yr ymchwiliad ar gael i’w lawrlwytho isod.
Sbardunau
Roedd nifer fawr o sbardunau posibl ar gyfer gwrthod mynd i’r ysgol gan gynnwys: gorbryder, anghenion addysgol arbennig ac anableddau, salwch, bwlio, materion cymdeithasol, problemau yn y cartref, amgylchedd yr ysgol, trawma, profiadau niweidiol yn ystod plentyndod, tlodi, a symud i’r ysgol uwchradd.
Anghenion
Gwnaeth y Comisiynydd Plant waith ymchwil ac o ganlyniad i hyn, nododd 6 maes a ddylai ddarparu amodau sy’n ofynnol i fodloni anghenion pob plentyn:
- Mae angen i benderfyniadau am addysg plant gael eu gwneud gyda phlant a’u teuluoedd. Gwrando ar blant ac ymchwilio i’r rhesymau dros beidio â mynd i’r ysgol.
- Cefnogaeth yn yr ysgol. Mae plant yn methu’r ysgol yn sgil anghenion addysgol arbennig ac anableddau neu anghenion iechyd meddwl, bwlio nad eir i’r afael ag ef neu broblemau yn y cartref.
- Dylai gwahardd neu ddiarddel disgyblion fod yn sbardun ar gyfer cymorth wedi’i dargedu, gan asesu eu hanghenion, a rhoi cynllun ar waith er mwyn bodloni’r anghenion hynny.
- Ni ddylai unrhyw blentyn deimlo bod angen iddyn nhw fethu’r ysgol i gefnogi ei deulu, gan gynnwys; gofalu am aelod o’r teulu, gofalu am eu plentyn eu hunain, neu roi cymorth ariannol. Mae angen nodi’r plant hyn a’u cefnogi.
- Mae gan ysgolion, Awdurdodau Lleol, gofal cymdeithasol, gweithwyr y GIG a phartneriaid cymunedol i gyd gyfrifoldeb i sicrhau bod y plentyn yn mynd i’r ysgol bob dydd, ac i roi cymorth i’r plentyn hwnnw.
- Mae angen data clir ar Awdurdodau Lleol ac ysgolion i nodi plant nad ydyn nhw’n mynd i’r ysgol yn rheolaidd neu’n colli addysg.
Lleisiau Plant
Themâu cyffredin a gododd o leisiau’r plant oedd:
- Eu problemau’n cael eu diystyru
- Teimlo nad oes neb yn gwrando arnynt
- Cael eu beio
- Diffyg cefnogaeth
- Cael eu hanghofio/gorfod aros yn hir
Sylwer nad yw’r canlyniadau hyn yn gynhwysfawr ond maent yn darparu trosolwg o destunau.
