Lead Organisation: BIPBC
Siaradodd tîm ymgysylltu Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr (BIPBC) â dros 40 o sefydliadau partner gwahanol am y newidiadau a ddigwyddodd yn ystod y pandemig drwy sgyrsiau ar-lein a dros y ffôn.
Ymgynghoriadau dros y ffôn a fideo
Soniodd lawer o’r cyfranogwyr am y ffordd y newidiodd ymgynghoriadau cleifion yn ystod y cyfnod hwn. Technolegau digidol a galwadau ffôn oedd y brif ffordd i gyfranogwyr gadw mewn cysylltiad â thrigolion, unigolion diamddiffyn, gofalwyr, teulu a ffrindiau.
Manteision ymgynghoriadau fideo neu dros y ffôn:
- Cyfleus, dim angen teithio i apwyntiadau, yn enwedig ar gyfer pobl â phroblemau symudedd
- Ffordd dda o gynnal apwyntiadau arferol a dilynol
Heriau ymgynghoriadau fideo neu dros y ffôn:
- Amhersonol, rhai pobl yn colli’r cyswllt wyneb yn wyneb
- Ddim yn addas mewn sefyllfaoedd lle mae angen archwiliad corfforol
- Gallu methu dangosyddion pwysig
- Posibilrwydd o gamddehongli symptomau
- Ddim yn hygyrch i bawb, yn enwedig pobl gyda nam ar y clyw neu’r llygaid neu bobl heb fynediad at dechnoleg ddigidol neu ble mae iaith yn rhwystr
Apwyntiadau iechyd
Roedd yna adborth cadarnhaol am wasanaethau meddyg teulu e.e. roedd rhai meddygfeydd yn cysylltu â chleifion i ofyn iddyn nhw am fonitro eu pwysau gwaed a materion iechyd eraill, ac fe helpodd hyn i ddarparu tawelwch meddwl. Roedd peth anhawster wrth gysylltu â rhai meddygon teulu a derbyn presgripsiynau. Roedd llawer o bobl yn bryderus ynghylch defnyddio gwasanaethau iechyd oherwydd haint a ddim eisiau rhoi pwysau ychwanegol ar feddygon teulu. Roedd cleifion eisiau derbyn sicrwydd o argaeledd cyfarpar diogelu personol digonol i sicrhau diogelwch pawb, yn enwedig pan fydd gwasanaethau wyneb yn wyneb yn ailddechrau. Mae arnyn nhw hefyd eisiau gwybod y bydd hi’n ddiogel mynd i apwyntiadau.
Iechyd meddwl ac unigedd
Tra bod rhai cyfranogwyr wedi llwyddo i addasu’n gyflym i weithio ar-lein ac wedi gallu cyrraedd mwy o bobl fel hyn, roedd llawer o bryderon ynghylch effaith unigedd ar iechyd meddwl pobl. Roedd hyn yn cynnwys diffyg cyfathrebu ac anawsterau wrth dderbyn gwasanaethau iechyd meddwl y bwrdd iechyd. Roedd pryderon eraill yn ymwneud â thrafferth talu’r rhent, dyledion a diweithdra yn sgil y pandemig, sydd hefyd yn debygol o effeithio ar iechyd meddwl pobl.
Cyfathrebu a gwybodaeth
Roedd technoleg ddigidol a’r cyfryngau cymdeithasol yn arfau defnyddiol i rannu gwybodaeth am Covid-19 a’r gwasanaethau a oedd ar gael yn ystod y pandemig. Roedd rhai problemau wrth ganfod gwybodaeth gan y bwrdd iechyd am newidiadau i wasanaethau a chysylltu â theulu yn yr ysbyty. Roedd angen gwybodaeth ymhob iaith a siaredir yng ngogledd Cymru, nid Cymraeg a Saesneg yn unig.
Gofalwyr
Cafodd llawer o wasanaethau gofal a chymorth eu lleihau neu eu hatal yn ystod y pandemig. O ganlyniad, bu’n rhaid i fwy o bobl ddechrau darparu gofal i ffrindiau a theulu eu hunain neu ddarparu gofal ychwanegol, a effeithiodd ar eu lles. Roedd cynghorau lleol a chymdeithasau gwirfoddol yn gweithio gyda’i gilydd i gefnogi gofalwyr, yn cynnwys:
- Recriwtio a chydlynu gwirfoddolwyr
- Darparu blychau bwyd drwy fenter Llywodraeth Cymru ar gyfer trigolion a oedd yn gwarchod eu hunain
- Gwirfoddolwyr yn darparu gwasanaethau danfon, yn cynnwys siopa a chasglu presgripsiynau
- Darparu systemau cymorth allweddol (cynlluniau cyfeillio), yn cynnwys galwadau ffôn wythnosol i’r bobl fwyaf diamddiffyn a chynnal grwpiau cymorth ar-lein
Gwelwch hefyd: Sgyrsiau Covid: Arolwg cyhoeddus
